21:06:34

Sonsuza Dek Yok Olan Megabat

Bilim insanlarının biyolojisini veya davranışını öğrenme şansını bile bulamadan Küçük Mariana meyve yarasası unutulup gitti. Adadaki yaşlı insanlar bile onu neredeyse hiç görmediklerini söylediler. Küçük Mariana meyve yarasası, Pteropus tokudae, uzun zamandır nadir bir tür olarak kabul ediliyordu – Pasifik adası Guam’da bulunan daha büyük bir yarasa türünün gizemli kuzeni.

Birçok meyve yarasası gibi, Küçük Mariana türü küçük, tilki benzeri bir yüze ve kahverengi, tüylü bir bedene sahipti, bu da alternatif adı olan Mariana – veya Guam – uçan tilkii diye anılmasına yol açtı…

1960’larda, yerel halk tarafından avlanan düzinelerce yarasanın değerlendirildiği bir ankette, sadece bir adet Küçük Mariana meyve yarasası örneği bulundu. Guam’ın kuzey sahilindeki Tarague Kayası’nda vurulan bir dişiydi. Süt veriyordu ve dolayısıyla vurulduktan sonra uçmuş olmalıydı – muhtemelen ölmek üzere uçmuş.

Dişi, batının kaydedilmiş tarihinde batının incelenen üçüncü Küçük Mariana meyve yarasası örneğiydi. Daha önce, 1930’larda bir doğabilimci tarafından toplanan iki erkek vardı. Bu seyrek kayıtlar, bu yarasaların orta boyutta olduğunu, yaklaşık 15 cm uzunluğunda ve yarım metrelik bir kanat genişliğine sahip olduklarını gösteriyor.

Küçük Mariana meyve yarasası, “megabat" ailesine aitti – dünyanın en büyük yarasalarından bazılarını içeren bir grup. Bu meyve yarasasının biyolojisi hakkında neredeyse hiçbir şey bilmiyoruz – örneğin, hangi yiyecekleri tercih ettiği veya ne zaman ürediği gibi. Ayrıca, onun Guam’daki diğer, daha büyük yarasa türü Pteropus mariannus ile nasıl etkileşime girdiğini de bilmiyoruz. Küçük Mariana meyve yarasası, bulunabilecek en belirsiz türlerden biri ve geçen yıl ABD Balık ve Yaban Hayatı Servisi onu resmen nesli tükenmiş ilan etti, onlarca yıl boyunca hiçbir görüntüleme yapılmadıktan sonra.

“Kesinlikle tanırım," diyor Amerikan askeri ile çalışan bir yarasa araştırmacısı olan Tammy Mildenstein, Küçük Mariana meyve yarasasının hâlâ orada olma olasılığının çok az olduğunu belirtiyor ve bir yerlerde Guam’da saklanıyor olabileceğini belirtiyor. Filipinler çıplak sırtlı meyve yarasasını örnek olarak veriyor. Bu türün 1960’lardan 1990’lara kadar hiç görüntülenmesi olmamıştı, bu yüzden nesli tükenmiş ilan edildi. Ancak 2000’de yeniden keşfedildi.

Ancak Guam, çoğu Filipinler’deki Negros Adası’nda yaşayan Filipinler çıplak sırtlı meyve yarasalarının yaşadığı yerden çok daha küçük bir yer. Ve son yıllarda Guam’a birçok yarasa araştırması yapıldı – Mildenstein tarafından da dahil. Texas Tech Üniversitesi‘nden Tigga Kingston ise Küçük Mariana meyve yarasasının hâlâ orada olma olasılığının çok az olduğunu söylüyor.

Geride kalan bir soru, Küçük Mariana meyve yarasasının aslında başka bir adada mı ortaya çıktığıdır. Belki de bu yarasaların bir grubu büyük bir fırtına sırasında Guam’a üflenmiş olabilir, Mildenstein – bu, adadaki nadirliklerini açıklamak için potansiyel olarak mümkündür.

“Bu türü kaybetmek büyük bir trajedi" diyor Kingston, çünkü muhtemelen bitki tozlaşmasında veya tohum yayılmasında önemli bir rol oynadı, diye açıklıyor.

Yapabileceğimiz tek şey, kırılgan varlığından ders çıkarmaktır. Kingston, geçen yıl meyve yarasaları üzerine bir makaleyi ortaklaşa yazdığından dolayı “bu türlerin başına neler gelebileceğinin – maden ocağındaki kanarya – gibi" olduğunu belirtiyor. Aynı gruptaki diğer birçok tür, Large Old World Fruit Bats (LOWFBs) olarak bilinen, şu anda yok olma tehlikesiyle karşı karşıya. Ve bu gruptaki adalarda yaşayan yarasalar için tehditler gerçekten birikiyor, çünkü bu fırtınalar iklim değişikliği tarafından kötüleştiriliyor.

Habitat kaybı, avlanma baskıları ve aşırı hava koşullarının etkileri, izole adadaki yarasa popülasyonlarında keskin bir şekilde etkili olabilir. Genellikle etkilenen türlerin kaçabilecekleri bir yer yoktur. “Bir adada olmak sizi aşırı, nadir olaylara maruz bırakabilir," diyor Kingston.

Hâlâ hayatta olan 75 büyük eski dünya meyve yarasasının çoğu (%71) tehdit altında kabul ediliyor, diyor. Eğer kaderleri iyileşmezse, bu gruptaki daha fazla yok olma gelecek yıllarda meydana gelebilir.

Mildenstein, bunun olmamasını umuyor. O ve meslektaşları, tehlikede olan tek yerli memeli olan Mariana meyve yarasasını incelemek için çalışıyorlar. Bu yarasalar zaman zaman avlanır ama yerliler arasındaki tutumlar giderek değişmiştir, diyor: “Hâlâ orada burada biraz avcılık var ama toplumun çoğu bu konuda anlaştı. İnsanlar yarasaların yuvalanma alanlarının dokunulmaması gerektiğini biliyorlar."

Ne yazık ki, kayıp Küçük Mariana meyve yarasası için ise artık çok geç. Sonsuza dek gizemle örtülecek baştan çıkarıcı bir tür olarak anılacak.

Bu içeriği beğendiyseniz lütfen çevrenizle paylaşınız…