18:33:39

Volkan Patlamaya Ne Kadar Yakınsa, Uzaydan Bakıldığında Etrafındaki Ağaçlar O  Kadar Yeşil Görünür

Bir volkanın patlamak üzere olduğunun ilk işaretlerinden biri olan volkanik karbondioksit seviyelerini, dağa tırmanmaya gerek kalmadan izlemenin bir yolu bulundu. Bilim insanları, bir volkanın patlamak üzere olup olmadığını etrafındaki ağaçların yeşilliğinden anlayabilirler; daha canlı yapraklar, potansiyel olarak yakın bir patlamayı işaret eder…

Şimdiye kadar, bu ince renk değişiklikleri sadece yerden gözlemlenebiliyordu, ancak araştırmacılar kısa süre önce bunları uzaydan izlemenin bir yolunu buldular.

NASA ve Smithsonian Enstitüsü arasındaki yeni işbirliği, volkanik patlamanın ilk belirtilerini tespit etme konusunda “oyunun kurallarını değiştirebilir”, volkanologlar bu ayın başlarında NASA tarafından yayımlanan bir açıklamada böyle belirtti. Bu işaretler, lav akıntıları, fırlayan kayalar, kül yağmurları, çamur seli ve zehirli gaz bulutları gibi volkanik patlamaların en kötü etkilerinden toplulukları korumaya yardımcı olabilir.

Kaliforniya’daki NASA Ames Araştırma Merkezi‘nde volkanolog ve Yer Bilimleri Bölümü başkanı olan Florian Schwandner, açıklamada “Volkan erken uyarı sistemleri mevcut” dedi. “Buradaki amaç, bunları daha iyi hale getirmek ve daha erken uyarıda bulunmak.”

Yaklaşan bir volkanik patlamanın mevcut göstergeleri arasında sismik aktivite, zemin yüksekliğindeki değişiklikler ve uzaydan görülebilen kükürt dioksit emisyonları bulunmaktadır. Bilim insanları ayrıca, Dünya’nın yüzeyine yakın magma ile bağlantılı karbondioksit (CO2) emisyonlarını da izlemektedir, ancak CO2’nin atmosferde yaygın olması nedeniyle, bunlar kükürt dioksit kadar uydularla tespit edilmesi zordu.

Kanada’daki McGill Üniversitesi‘nde volkanoloji alanında doktora öğrencisi olan Robert Bogue, açıklamada, “Patlamayı haber verebilecek miktarda karbondioksit yayan bir volkan, uydu görüntülerinde görünmeyecektir” dedi.

Ancak araştırmacılar, CO2’nin yaklaşan bir patlamanın ilk belirtilerinden biri olması nedeniyle bu emisyonları tespit etmeye özellikle ilgi duyuyorlar. Açıklamaya göre, CO2, kükürt dioksitten bile önce geliyor.

Bu amaçla, bilim insanları volkanların çevresindeki ağaçların rengine dayalı olarak karbondioksiti izlemek için yöntemler geliştiriyorlar. Patlamak üzere olan volkanlardan yayılan CO2 bulutları, çevredeki ağaçların ve bitkilerin sağlığını iyileştirerek yapraklarını daha yeşil ve gür hale getiriyor.

Bogue açıklamasında, “Bütün fikir, karbondioksiti doğrudan ölçmek yerine ölçebileceğimiz başka bir şey bulmak” dedi.

Yakın zamana kadar, bilim insanları CO2 seviyelerini ölçmek için volkanlara gitmek zorundaydı. Ağaç yapraklarının rengini volkanik gaz konsantrasyonlarının bir göstergesi olarak kullanarak, araştırmacılar uzak ve potansiyel olarak tehlikeli yerlere gitme zahmetinden kurtulabilirler -bunun yerine zor işi uydulara bırakabilirler.

Remote Sensing of Environment dergisinde yayımlanan 2024 tarihli bir çalışma, İtalya’daki Etna Dağı çevresindeki karbondioksit ve ağaçlar arasında güçlü bir korelasyon olduğunu ortaya koydu. Çalışmanın yazarları, 2011 ile 2018 yılları arasında Landsat 8 ve diğer Dünya gözlem uyduları tarafından çekilen fotoğrafları kullanarak, hem CO2 miktarında hem de bitki örtüsünün yeşilliğinde 16 belirgin artış olduğunu gösterdi. Bu artışlar, volkandan magmanın yukarı doğru göçüyle aynı zamana denk geliyordu.

“Bu tür analizleri yapmak için kullanabileceğimiz çok sayıda uydu var,” dedi çalışmanın baş yazarı, Teksas’taki Houston Üniversitesi‘nde volkanoloji alanında doktora öğrencisi olan Nicole Guinn.

Ancak, uzaydan ağaçların yeşilliğini ölçmek tüm volkanik ortamlarda yararlı olmayacaktır. Açıklamaya göre, birçok volkan ağaç barındırmaz veya en azından uydularla ölçülecek kadar yeterli sayıda ağaç barındırmaz. Bazı ağaçlar ve ormanlar, örneğin yangın, hastalık veya anormal hava koşullarından etkilenmişlerse, değişen karbondioksit seviyelerine beklenmedik şekilde tepki verebilir.

Schwandner, “Volkanik karbondioksitin ağaçlar üzerindeki etkilerini izlemek sihirli bir çözüm olmayacak” dedi. “Ancak bu, durumu değiştirebilecek bir şey.”

Yeni yöntemin potansiyelini genişletmek için NASA, Smithsonian Enstitüsü ve diğer kuruluşlardan araştırmacılar, volkanların çevresindeki ağaçların uydu görüntülerini yer gözlemleriyle karşılaştıracak olan Hava Tabanlı Doğrulama Birleşik Deneyi: Karadan Okyanusa (AVUELO) projesini başlattı. Amaç, verilerin eşleşmesini sağlamak, böylece bilim insanlarının uzay araçlarını kalibre edip araştırmayı ilerletebilmelerini sağlamaktır.

Bu içeriği beğendiyseniz lütfen çevrenizle paylaşınız…